List ZNP do MEN ws. ministerialnych propozycji finansowania oświaty
22 września 2020
27 sierpnia br. odbyło się spotkanie strony społecznej z ministrem edukacji, podczas którego szef MEN przedstawił kilka projektów modeli finansowania oświaty. Teraz, 9 września br. Związek Nauczycielstwa Polskiego w liście do ministra edukacji przedstawia swoje stanowisko w tej sprawie, przypominając o obywatelskim projekcie ustawy ZNP z 2016 r., którego celem jest zmiana finansowania wynagrodzeń nauczycielskich z formuły subwencji oświatowej na dotację celową.
W bieżącej kadencji parlamentu nasz projekt Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej był ponownie procedowany na posiedzeniu Sejmu 15 kwietnia 2020 r. i ponownie został skierowany do dalszych prac w komisjach edukacji i samorządu terytorialnego.
Związek Nauczycielstwa Polskiego opowiada się za koniecznością zmiany systemu finansowania oświaty poprzez dokonanie takich zmian w obowiązującym prawie, które umożliwią finansowanie wynagrodzeń nauczycieli objętych systemem wynagrodzenia określonym w Karcie Nauczyciela – w formie dotacji celowej, zgodnie z treścią naszego obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw.
Szanowny Pan
Dariusz Piontkowski
Minister Edukacji Narodowej
W nawiązaniu do przedmiotu posiedzenia Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty dotyczącego finansowania oświaty, które odbyło się w dniu 27 sierpnia br., a także w odniesieniu do zaprezentowanych projektów modeli finansowania oświaty, Związek Nauczycielstwa Polskiego przedstawia następujące stanowisko.
20 czerwca 2016 r. powołany przez Związek Nauczycielstwa Polskiego Obywatelski Komitet Inicjatywy Ustawodawczej skierował do Marszałka Sejmu RP zawiadomienie o wniesieniu obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 732). Projekt poparło ponad 340.000 obywateli.
Celem obywatelskiego projektu ustawy była zmiana finansowania wynagrodzeń nauczycielskich z formuły subwencji oświatowej na dotację celową. Jednocześnie utrzymana zostaje formuła finansowania pozostałych zadań związanych z oświatą ze środków części ogólnej subwencji oświatowej.
Wprowadzenie zmiany finansowania wynagrodzeń nauczycielskich z formuły subwencji oświatowej na dotację celową, zdejmuje z jednostek samorządu terytorialnego ciężar finansowania wynagrodzeń nauczycielskich, a tym samym zmniejsza presję ze strony organów prowadzących odnośnie podejmowania, często sprzecznych z prawem, działań dotyczących zmiany statusu szkół samorządowych, likwidacji lub ograniczania etatów nauczycielskich – jak ma to miejsce obecnie. Jednocześnie skanalizuje transfer środków publicznych na ściśle określone cele ustawowe, co również umożliwi nadzór państwa nad ich wydatkowaniem.
Zaproponowana zmiana ma charakter jakościowy, a jednocześnie – jako, że nie dokonuje likwidacji subwencji oświatowej, ani nie dokonuje innych rewolucyjnych zmian wymagających zmiany Konstytucji RP (tak jak to wynika z niektórych modeli zaprezentowanych przez MEN), nie jest propozycją iluzoryczną i nierealną.
Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu odbyło się we wrześniu 2016 r. Wówczas decyzją wszystkich klubów parlamentarnych projekt został skierowany do dalszych prac w komisjach edukacji i samorządu terytorialnego. Niestety od momentu przesłania projektu do prac w komisjach, nie był on procedowany aż do końca kadencji poprzedniego parlamentu.
W nowej kadencji aktualnego parlamentu projekt Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej był ponownie procedowany na posiedzeniu Sejmu w dniu 15 kwietnia 2020 r. i ponownie został skierowany do dalszych prac w komisjach edukacji i samorządu terytorialnego (druk sejmowy nr 33). Niestety od momentu przesłania projektu do prac w komisjach, nie był on procedowany aż do chwili obecnej.
Mimo, że przedmiot obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej był znany Ministrowi Edukacji Narodowej nie został on uwzględniony w żadnym z modeli finansowania zaprezentowanych na posiedzeniu Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty, które odbyło się w dniu 27 sierpnia br.
W związku z tym ZNP stwierdza, że jedynym – procedowanym już w Sejmie – rozwiązaniem dotyczącym zmiany w systemie finansowania oświaty jest projekt ustawy wniesiony do Marszałka Sejmu RP przez Obywatelski Komitet Inicjatywy Ustawodawczej w dniu 20 czerwca 2016 r.
Oczywiście w związku z czteroletnim okresem zawieszenia procedowania nad projektem, wymaga on stosownych zmian uwzględniających zmiany w treści ustawy o systemie oświaty i uchwaleniem ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, ale w głównym swym założeniu jest on nadal aktualny, a potrzeba wprowadzenia pilna – zwłaszcza biorąc pod uwagę obecny stan budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Reasumując: Związek Nauczycielstwa Polskiego opowiada się za koniecznością zmiany systemu finansowania oświaty poprzez dokonanie takich zmian w obowiązującym prawie, które umożliwią finansowanie wynagrodzeń nauczycieli objętych systemem wynagrodzenia określonym w Karcie Nauczyciela – w formie dotacji celowej, zgodnie z treścią obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 732).
Z poważaniem,
Sławomir Broniarz /-/
Prezes ZNP
List ZNP do Rzecznika Praw Obywatelskich z okazji zakończenia kadencji
Szanowny Pan
dr hab. Adam Bodnar
Rzecznik Praw Obywatelskich
Szanowny Panie Rzeczniku!
W imieniu Związku Nauczycielstwa Polskiego pragnę Panu podziękować za pracę na stanowisku Rzecznika Praw Obywatelskich i ogromne zaangażowanie na rzecz Konstytucji, państwa, praw człowieka, obywateli w tym także nauczycieli, uczniów i rodziców. Jako Rzecznik Praw Obywatelskich stał Pan na straży konstytucyjnych wartości i prawa; pomagał Pan najbardziej potrzebującym – słabszym, wykluczonym i pokrzywdzonym, mając zawsze na uwadze prawo i dobro wspólne.
Pragnę także podziękować za zaangażowanie na rzecz edukacji, równego dostępu do kształcenia, prawa do nauki i praw pracowniczych, praw uczniów, rodziców i nauczycieli. Zawsze współpracował Pan z organizacjami pozarządowymi i angażował się Pan w sprawy związane z prawem oświatowym, kształtowaniem społeczeństwa obywatelskiego i edukacją antydyskryminacyjną.
Doceniając Pana działalność obywatelską i edukacyjną w 2018 roku związek uhonorował Pana i Biuro RPO nagrodą ZNP – IKAR, ustanowioną „dla wyłaniania i wyróżniania osób, organizacji, instytucji, których szczególne dokonania w działalności oświatowej i wychowawczej wnoszą nieprzeciętne wartości służące środowisku; świadczą o profesjonalizmie i zaangażowaniu w działaniach na rzecz wychowania w tolerancji i pokoju oraz stanowią inspirację dla młodego pokolenia”.
Pragnę także podziękować za bardzo ważne dla naszego środowiska wsparcie, jakiego udzielił Pan protestującym nauczycielom i pracownikom oświaty w 2019 roku, kiedy walczyliśmy o godność i lepszą edukację. „Jesteście grupą zawodową, która wpływa na kształt Polski bardziej niż inne. Można żałować, że tak często Wasza rola i znaczenie są niedostrzegane, lekceważone, wręcz pomijane. Uważam to za jeden z największych błędów, a może nawet wad systemowych naszej rzeczywistości państwowej” – mówił Pan do pedagogów podczas ubiegłorocznej Gali Konkursu Nauczyciel Roku.
Nauczyciele i uczniowie mogli na Pana liczyć również w ostatnim czasie, kiedy na początku pandemii szkoły, pozostawione same sobie, organizowały kształcenie online. Wówczas eksperci wraz z Biurem RPO przygotowali poradnik dla nauczycieli na temat bezpieczeństwa podczas zdalnych lekcji, a proces ten koordynowała mec. Zuzanna Rudzińska-Bluszcz.
Dziękujemy za Pana pracę na stanowisku Rzecznika Praw Obywatelskich, która jest – tak jak w przypadku nauczycieli – czymś więcej niż pracą. Jest misją.
Z poważaniem,
Sławomir Broniarz /-/
Prezes ZNP
Budżetowe oszczędności na nauczycielach w 2021 roku
ZNP negatywnie opiniuje projekt ustawy okołobudżetowej na rok 2021. Wyliczamy oszczędności budżetu na nauczycielach w 2021 roku:
- Kwestia podwyżki wynagrodzeń nauczycieli w 2021 r.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 2 projektu ustawy budżetowej państwa na 2021 r. wysokość kwoty bazowej dla nauczycieli wynosić będzie 3.537,80 zł (3.538 zł). Tak więc kwota bazowa dla nauczycieli w 2021 r. będzie w wysokości ustalonej od dnia 1 września 2020 r. według brzmienia art. 9 ust. 2 pkt 2 ustawy budżetowej państwa na rok 2020.
Oznacza to brak zabezpieczenia środków finansowych w budżecie państwa na rok 2021 w zakresie podwyżek wynagrodzeń nauczycieli!
- Łączna kwota oszczędności w zakresie Karty Nauczyciela według założeń ustawy okołobudżetowej
Oszczędność w zakresie doskonalenia zawodowego – 2.119.500 zł
Łączna oszczędność w zakresie nagród dla nauczycieli – 3.735.815 zł.
Oszczędność w zakresie wspierania doradztwa metodycznego – 4.575.600 zł.
Oszczędność w zakresie zaniżenia odpisu na fundusz socjalny nauczycieli – 449.661.024 zł
Razem: 460.091.939 zł
– Po zsumowaniu tych wszystkich oszczędności w sumie z tytułu “zamrożenia” w kasie pozostanie niebagatelna kwota 460.091.939 zł. Czyli prawie pół miliarda złotych – opisuje Głos Nauczycielski.